جثه کوچکی دارد اما حرفش چنان برای پدرش سند است که پدر بدون چون و چرا قبول می کند و سرعتش را پایین می آورد. او که به رانندگی با سرعت بالا عادت کرده اما در برابر علیرضای هشت ساله، دست تسلیم بالا می برد. مادرش می گوید از روزی که علیرضا به همیاران پلیس پیوسته و قوانین راهنمایی و رانندگی را یاد گرفته دیگر کسی حریفش نیست، کافی است یک نفر از اقوام و دوستان خطایی در رانندگی کند و او ببنید آن وقت سر و کارش با علیرضا است.
گروه ایرنا زندگی- تجربه و علم روانشناسی نشان داده که والدین از کودکان و بالعکس تاثیر پذیر هستند به همین دلیل کودکان همیار پلیس که در طرح ترافیکی فعالیت می کنند در رفتار والدین خود بسیار اثرگذار بوده به گونه ای که دیده شده، رانندگان پرخطر مسیر درست را در پیش گرفته و به این ترتیب از بسیاری از حوادث رانندگی جلوگیری شده است، مثل رفتار ترافیکی “مهسا” نوجوان ۱۴ ساله ای که پدرش را که جز رانندگان پرخطر بود را به سمت رانندگی درست و قانونی سوق داده است.
از ترس هایم برای پدرم گفتم
مهسا می گوید، وقتی فهمیدم که خیلی از پدر و مادرها در تصادفات رانندگی جان خود را از دست داده اند خیلی نگران پدرم شد، روزی به او گفتم، بابا درست رانندگی کن، من وقتی سوار ماشین تو می شوم، می ترسم از اینکه تو را برای همیشه از دست بدهم، من دوست دارم پدر بالای سرم باشد، وقتی این حرف را زدم، پدرم خیلی ناراحت شد و از من خواست هر چند وقت یکبار در رانندگی به او تذکر بدهم من هم همیشه این کار را انجام می دهم، الان فکر می کنم، رانندگی بابا بهتر شده است.
مادر مهسا که خود نیز از فرهنگیاران ترافیک و معلم است، می گوید، متاسفانه همسرم به دلیل رانندگی غلط چندین بار تصادف کرده به گونه ای که یک بار خانه نشین شد اما عادت بد غلط رانندگی کردن برای او امری عادی شده بود، یک روز در مدرسه یک فرمی برای ثبت نام فرهنگیاران ترافیک آوردند و افسری برای آموزش به مدرسه آمد تا هم دانش آموزان و هم معلمان را آموزش دهد تا این آموزش ها را به دل خانواده ببریم، این آموزش ها تاثیر گذار بود چون مادران و همسران، افراد تاثیرگذاری در جامعه هستند و می توانند بر روی اعضای خانواده در تمام زمینه تاثیرگذار باشند، من و مهسا آنقدر در گوش پدرش خواندیم تا توانستیم قدری در درست رانندگی کردن او تاثیرگذار باشیم.
خطر تصادف از آنچه فکر می کنید به شما نزدیک تر است
عماد ۱۷ ساله دوست دارد به زودی رانندگی را آموزش ببیند و یک راننده و کاربر خوب ترافیکی باشد، می گوید: «همیشه کنار دست پدرم در حین رانندگی می نشینم، خوشبختانه پدرم جزء رانندگان خوب است و تمام قوانین رانندگی را به خوبی پیاده می کند، خودم از همیاران پلیس هستم و از زمانی که عضو همیاران پلیس شده ام، متوجه شدم، رانندگی سرتا سر دقت و نداشتن عجله است و همه کسانی که گرفتار تصادفات بد شده اند یا عجله داشته اند یا اینکه در رعایت قوانین دقت نکرده اند، همیشه به دایی بزرگم که باید الگویی برای ما باشد، تذکر می دهم که در حین رانندگی کمتر صحبت کند و کمتر خوراکی بخورد، اما متاسفانه هیچ وقت به حرف های ما توجهی نمی کند این در حالی است که بارها با چشم خودم دیده ام که نزدیک بود تصادف کند، شیوه رانندگی او در فرزندانش اثر گذاشته، پسرش بدتر از خودش رانندگی می کند و هر وقت به او بگویم که مثل پدرت نباش، در جواب می گوید مگر تا به حال برای پدرم اتفاقی افتاده؟، برای من هم نمی افتد. این افراد واقعا چشمانشان را به سوی واقعیت بسته اند یک عده واقعا گوش های ناشنوا و چشم های نابینایی دارند، امیدوارم هر چه زودتر چشم و گوششان باز شود و واقعیت را ببینند.»
رانندگی پسرم را کنترل می کنم
«مکرم »خانمی ۶۰ ساله است که از طریق خانه فرهنگ محله شان عضوی از همیاران پلیس شده است، زنی پرتلاش است و از اینکه بتواند حتی به یک فرد هم تذکر یا هشدار بدهد، خوشحال است، سواد آنچنانی ندارد اما در خانواده خودش سعی کرده تاثیرگذار باشد. “من سه پسر و دو دختر دارم، همه آن ها شاغل هستند و برای خودشان زندگی تشکیل داده اند، همیشه نگران یکی از پسرانم هستم چون خیلی بد رانندگی می کند، از راه دور رانندگی اش را کنترل می کنم، در طول روز بارها به او زنگ می زنم و مدام هشدار می دهم که با سرعت رانندگی نکن، عجله نداشته باش و به فکر زن و یکدونه پسرت باش، فکر نکن اگر تصادف کنی اتفاقی نمی افتد، چه بسیار افرادی که مثل تو فکر می کردند یا خانه نشین شدند و برای همیشه قطع نخاع یا اینکه فوت کردند و نان آور خانواده هایشان را از دست دادند. وقتی در جلسات مختلف فرهنگی یا مذهبی محله مان شرکت می کنم به دوستان و آشنایانم نسبت به رفتارهای خطرناک در رانندگی هشدار می دهم و به آن ها می گویم حواسشان به اعضای خانواده شان باشد چرا که حرف مادر همیشه تاثیرگذار است. ”
بانوان نقش زیادی در اصلاح رانندگی نسل بعد دارند
سرهنگ ماهرخ جوکار، مسئول طرح بانوان فرهنگیار ترافیک سراسر کشور است، فردی که فراتر از هدف این طرح، معتقد است زنان در مسائل فرهنگی بسیار تاثیرگذار هستند، ” اجرای طرح بانوان فرهنگ یار ترافیک در شهریورماه سال ۹۸ کلید خورد. از آنجایی که نیمی از جمعیت کشور و کابران ترافیکی بانوان هستند که پرورش نسل و تربیت فرزندان عمدتا به عهده آن ها است چرا که کودکان را از آغاز تولد با شیوه های صحیح زیستن، فرهنگ و نحوه راه و رسم ارتباط با محیط آشنا می کنند؛بنابراین نقش زنان در فرهنگ سازی و نهادینه کردن اصول صحیح زندگی اجتماعی بسیار حائز اهمیت است براین اساس می توان زنان را یکی از عوامل اصلی انتقال فرهنگ، سواد و سلامت به نسل های حاضر و آینده و مسئولیت پذیری در قبال جامعه دانست. در واقع آموزش و جلب مشارکت های اجتماعی بانوان کشور در قالب بانوان فرهنگ یار ترافیک برای افزایش انضباط رانندگی و ایمنی عبور و مرور در محورهای مواصلاتی درون و برون شهری از اهداف برجسته اجرای این طرح بوده است به همین دلیل این طرح با جدیت در کشور در حال اجرا است و تا کنون ۸۶ هزار نفر بانوی شاغل در ادارت و سازمان ها را آموزش داده ایم. از سوی دیگر از مسئولان روابط عمومی وزارتخانه ها و سازمان ها می خواهیم تا ضمن هماهنگی با معاونت و ادارات آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راه و پلیس راهور استان ها یا شهرستان ها از آموزش های رایگان پلیس در این زمینه بهره مند شوند. در این راستا تفاهمنامه ای نیز همکاری با سازمان بسیج زنان نیز امضاء شده تا تعاملات در این زمینه بیشتر شود و افراد بیشتری تحت آموزش قرار گیرند.
آموزش فرهنگ ترافیک از مدرسه تا روستا
سرهنگ دکتر عین الله جهانی معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور فراجا در زمینه طرح های فرهنگی و آموزشی پلیس راهور در راستای کاهش تصادفات به خبرنگار ایرنا زندگی می گوید: «همه آموزش های پلیس در این زمینه رایگان است براین اساس طرح طلائیه دارن فرهنگ ترافیک پلیس راهور در بخش های مختلف فرهنگی برگزار می شود از جمله همیاران پلیس که شامل سه بخش ابتدایی، دوره اول دبیرستان و دوره دوم دبیرستان می شود. دوره اول تحت عنوان “پلیس یار نوجوان” و دوره دوم “پلیس یاران جوان” نامگذاری شده است. طرح دیگری که در سطح روستاها اجرای می شود، طرح راهوران محله است که دهیاران روستاهایی که دارای بالای ۳۰ خانواده هستند تحت آموزش قرار گرفته و مقررات راهنمایی و رانندگی و علل تصادفاتات در راه های روستایی را فرا گرفته و در نشست ها و دورهمی های روستایی آنچه را که از زبان پلیس فرا گرفته اند به سایرین نیز آموزش می دهند.»
مبلغان فرهنگ یار ترافیک به میدان آمدند
سرهنگ جهانی به فعالیت مبلغان فرهنگ یار ترافیک اشاره می کند، روحانیونی که در فرصت های مختلف و بخش های متعدد از جمله در نماز های جمعه و در جمع های علمی و مذهبی به وسیله پلیس و با مراجعات حضوری در حوزه های علمیه، آموزش و موضوعات مرتبط با بی انضباطی های ترافیکی و علل تصادفات در راه های کشور را تشریح کرده و به مردم منتقل می کنند.
از دیگر اقشاری که در این طرح جای می گیرند، فرهنگیاران ترافیک هستند که به وسیله افسران کارشناس مجرب در سراسر کشور با مراجعه حضوری در مدارس، اردوگاه ها، جلسات مشترک و کارگروه های فرهنگ ترافیک، تحت آموزش قرار گرفته و این آموزش ها از زبان معلمان به دانش آموزان در اوقات فراغت در فوق برنامه ها یا در اردوها به دانش آموزان ارائه می شود.
بازرسان نامحسوس در کنار پلیس
همچنین تعدادی از هموطنان به عنوان یارگیر پلیس و تحت عنوان “بازرسان نامحسوس” فعالیت می کنند که ضمن احراز هویت و اخذ مدارک که برابر قانون باید دارای مدرک کارشناسی به بالا باشند با صدور حکم مربوطه به عنوان بازرس نامحسوس کنترل ترافیک با مشاهده تخلفات رانندگی نسبت به گزارش تخلف اقدام می کنند تا از این طریق خلاء عدم حضور پلیس در معابر، میادین و جاده ها به این شکل پر شده و عرصه بر متخلفان تنگ تر شود.
به گفته وی طرح بانوان فرهنگ یار ترافیک نیز ۲سالی است که اجرایی شده و به رغم وجود کرونا حدود ۸۵ هزار بانوی شاغل در در سازمان و نهادهای دولتی تحت آموزش چهره به چهره قرار گرفتند تا در خانواده و همکاران خود تاثیرگذار باشند.
رابطان فرهنگ یار
طرح رابطان فرهنگ یار ترافیک نیز طرح جدیدی است که در سال جاری توسط معاونت اجتماعی پلیس راهور فراجا طراحی و تدوین شد و در حال اجرا است. این طرح با بهره گیری از ظرفیت های خوب و ارزشمند روابط عمومی وزارتخانه و سازمان و نهادهای دولتی در استان و شهرستان ها برگزار می شود، با این تفسیر در گام اول با هماهنگی روسای روابط عمومی یا معاونت های فرهنگی و اجتماعی، افسران کارشناس مجرب پلیس راهور به ادارات مورد نظر مراجعه و تمام کارکنان شاغل در آن مجموعه در یک بازه ۲ یا ۶ ساعته (بنا بر مقتضیات زمانی آن سازمان) مورد آموزش قرار گرفته است تا ضمن اینکه با ناهنجاری های ترافیکی آشنا شوند، به نقش و اهمیت رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی در افزایش ایمنی و کاهش تخلفات و تصادفات رانندگی پی ببرند.
یک گروه دیگری به عنوان سفیران فرهنگ ترافیک با پلیس همکاری می کنند که شامل هنرمندان، ورزشکاران، اندیشمندان، اساتید دانشگاهی و خبرنگاران و عموما افرادی هستند که از مقبولیت خوبی در جامعه برخودار بوده که با دریافت آموزش های کوتاه به عنوان سفیران فرهنگ ترافیک نقش بسزایی در ترویج و آموزش مقررات راهنمایی و رانندگی در سطح جامعه را به عهده دارند.
اجرای طرح کوچه نجات
سرهنگ جهانی به اجرای طرح دیگری تحت عنوان “کوچه نجات” که حدود ۲ ماه است مطرح شده اشاره می کند و می گوید: کوچه نجات طرحی است که از سوی معاونت اجتماعی پلیس راهور طراحی و با تایید سردار هادیان فر رئیس پلیس راهور، گام های اولیه آن از جمله تبلغ، آموزش و فرهنگ سازی آغاز شده است و هدف از اجرای آن این است تا بتوانیم خودروهای امدادی، خدماتی، درمانی، انتظامی و ترافیکی را در ترافیک های سنگین نجات داده و راه را برای امدادرسانی و درمانی سریع فراهم کنیم به این شکل که در راه های یک طرفه خودروی امدادی مثل آمبولانس در حال ماموریت به جای حرکت در خط ۳ سمت چپ راه، بین خط ۳ و ۲ را برای عبور انتخاب کند تا خودروهایی که در سمت چپ قرار دارند به سمت چپ و خودروهایی که در سمت راست آمبولانس قرار دارند به سمت راست متمایل شوندد تا مابین این ۲ خودرو یک راه با عرض حداقل ۲ متری در طول آن راه پر تراکم و ترافیک یک طرفه، ایجاد شود و آمبولانس مورد نظر از این مسیر به عنوان کوچه نجات عبور کند. حدود ۲ ماهی است که اجرای این طرح مطرح شده است این طرح نیازمند اطلاع رسانی و آموزش از سوی خبرگزاری ها، روزنامه ها، صدا و سیما و شکبه های اجتماعی است هر چند پلیس راهور کلیپ های آموزشی این طرح را تولید کرده تا مردم هرچه سریع تر تحت آموزش قرار گیرند و به محض شنیدن آژیر، راه را برای آتش نشانی و آمبولانس یا خودروهای امدادی و خدماتی باز کنند.
آیا اجرای این طرح ها اثر بخش بوده است؟
معاون اجتماعی و معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور فراجا در مورد اثر بخش بودن این طرح ها به خبرنگار ایرنا زندگی می گوید:« براساس پژوهشی که توسط پلیس و دانشگاه ها صورت گرفت مشخص شد در سال های گذشته اجرای طرح همیارن پلیس در کاهش تخلفات رانندگی ۱۸ درصد موثر بوده است. کارهای آموزشی و فرهنگی کیفی است و قابل ارزیابی و برآورد با عدد و کمیت نیست اما آنچه در صدر بیان شد تاثیر همیاران پلیس می تواند نمونه ای باشد بر تاثیرگذاری اقدامات فرهنگی در افزایش انضباط ترافیکی و کاهش تصادفات. کارهای فرهنگی بسیاری در این زمینه انجام شده است به عنوان مثال در کنار همه موارد ذکر شده، تولیدات فاخر و کوتاهی داریم از جمله برنامه ثابتی به عنوان اخبار ترافیک در شکبه خبر به صورت روزانه پخش شده و فرهنگ سازی لازم در رابطه با موضوعات خبری انجام می شود.»